Mehanizam „javnih rasprava“ je zakonodavni proces gdje gradjani imaju Ustavom zagarantovano pravo da utiču na kreiranje politike, kako bi se uticalo na vlast da usvoji, povuče a najcesce promijeni neki zakon ili odluku.

Na prostoru opstine Berane, to je uredjeno shodno Odluci o nacinu i postupku ucesca lokalnog stanovnistva u vrsenju javnih poslova (koju je usvojila SO Berane, 02.07.2012.) a koja jasno propisuje obavezu organizovanja javnih rasprava, kroz pismene i usmene predloge, primjedbe, sugestije i misljenja na akta koja su predmet rasprave.

Shodno navedenom, javne rasprave su jedno od sredstava za obezbeđivanje transparentnosti rada državnih organa i imaju za cilj povećanje demokratskog učešća građana u postupku formulisanja zakonskih i drugih akata koje donose organi vlasti. Medjutim, to ni najmanje nije slucaj sa predstavnicima danasnje vlasti u Beranama, koji na sve moguce nacine pokusavaju da uguse slobodnu volju gradjana.

Ignorisanje pismenih dopisa

Od preuzimanja vlasti u Beranama, nova lokalna uprava perfidno „zaobilazi“ sugestije, koje predstavnici NVO sektora upucuju organima vlasti tokom trajanja javnih rasprava. Ignorisanje pismenih dopisa i sugestija, koje predstavnici NVO sektora zvanicno upucuju lokalnoj upravi, postala je ustaljena praksa, kojom se mnogi pojedinci u opstini danas ocigledno „ponose“.

Praksa organizovanja javnih rasprava je od velikog značaja u borbi protiv korupcije, jer omogućava poznavaocima odredjene materije da ukažu na problematične odredbe ili odredbe kojima se favorizuju interesi pojedinaca ili grupa na štetu javnog interesa. Medjutim, sve ove mogućnosti se ne koriste dovoljno (kako zbog nepoznavanja istih od strane gradjana), tako i zbog pausalnog sprovodjenja Odluke o nacinu i postupku ucesca lokalnog stanovnistva u vrsenju javnih poslova, od predstavnika lokalne samouprave.

Ekspresno usvajanje brojnih Odluka, bez mnogo polemike o njima (narocito na javnim raspravama) gotovo da je manir lokalne uprave, koja istu doživljava kao puku „formalnost“, bez ikakve sustinske važnosti po njih. Iste se organizuju cisto pro forme, jer se Nacrti obicno prepisuju bez izmjena i dopuna koje dolaze od strane gradjana i predstavnika NVO sektora a kao krajnji rezultat toga, imamo odluke koje su neprimenljive i stetne u praksi.

Zakonske odredbe o javnim raspravama su neodredjene, posebno u slučaju kada neki javni organ propusti da sprovede istu. Ispunjenje ove zakonske obaveze se ne prati na odgovarajući način, dok je interesovanje građana, predstavnika NVO i drugih subjekata, po tom pitanju veoma slabo (ali ne i od svih).

Nacrt Programa javnih radova na području opštine Berane za 2016. godinu identican kao i prethodnih godina

Mogucnost ucestvovanja na javnim raspavama, godinama unazad koristi samo par nevladinih organizacija, no sudeci prema "odgovoru" vlasti, nase inicijative ne vrijede mnogo.

Najbolji primjer za to je aktuelna javna rasprava u vezi Nacrta Programa javnih radova na području opštine Berane za 2016. godinu. Pomenuti Nacrt je gotovo identican kao i prethodnih godina, kada je nasa organizacija ali i jos par drugih organizacija i pored brojnih inicijativa za izmjenama i dopunama istog, ostala bez ikakvog znacaja a kamoli uticaja na predstavnike lokalne vlasti u smislu promjena ili dopuna pomenutih programa.

Konkretno i dalje se nastavilo sa praksom da se o Nacrtu javnih radova za tekucu godinu raspravlja kada se vec „zagazilo“ u 2016.godinu a ne par mjeseci prije pocetka tekuce godine (u kojoj treba da se izvode javni radovi) sto je uvijek bila zamjerka nevladinog sektora.

Takodje, na repertoaru za ovu godinu se kao i prethodnih godina, nalaze iste aktivnosti sa kojima nikako da se krene u realizaciju, dok se neke druge aktivnosti godinama nalaze u zavrsnoj fazi, ali nikako da se zavrse. Primjera radi, i ove godine kao i prethodnih godina u Nacrtu Programa javnih radova na području opštine Berane za 2016. godinu, nalazi se izgradjna pristupne rampe na zgradi opstine Berane za osobe sa invaliditetom, ali ova rampa nikako da se izgradi vec dugi niz godina, iako kosta samo „tricavih“ 4.000 evra.

Sanacija opstinskog bifea, planirana je u Nacrtu Programa javnih radova na području opštine Berane i za 2015. godinu, a kako vidimo i ove godine ce se nastaviti sa pomenutom sanaciom, ali kada ce se ista zavrsiti (možda cemo odgovor naci u Nacrtu javnih radova za 2017.godinu).

Plan natkrivanja tribina gradskog stadiona (u iznosu od 150.000 evra) planiran je i prosle godine u istom iznosu, ali od toga nije bilo nista (pa ako je sudeci po iskustvu iz ranijih godina, ni ove godine takodje nece biti nista).

Radovi u vezi stocne pijace traju vec godinama i nikako da se privedu kraju ali se iz godine u godinu, isti prikazuju kao vazna investicija za koju se izdvajaju znacajna finansijska sredstva i sudeci po istima ona je trebala vec odavno da bude zavrsena ali se zavrsetku iste, iskreno nadamo 2048.godine.

Sudeci po svemu navedenom, sa praksom obmanjivanja javnosti i gradjana nastavilo se i ove godine, pa nasa organizacija ubuduce nece ucestvovati u „cirkusu“ pod nazivom javne rasprave, jer iste smatramo gubljenjem vremena.

Na kraju, dok se u nekim državama i gradovima postuje glas i volja naroda, te se vlasti prema istima ponasaju na korektan i dosledan nacin, u Beranama je to glas duhova koji vlasti ne doživljavaju, ne vide i ne žele da čuju, pa pretpostavljamo da ce nase (ne)ucestvovanje ubuduce na javnim raspravama za njih biti „mustuluk“ a nadamo se i za nas, kada budu izgubili vlast.